Mesut Zeytin
Tahsildar
Ege ve Akdeniz Bölge Satış Müdürü

Tarım sektörünün ekonomik ve çevresel zorluklarla mücadele ettiği bir dönemde, dijitalleşme ve finansal okuryazarlık hayvansal ve bitkisel üretimle ilgilenen çiftçiler için kritik önem taşıyor. “Kredi ile Tahsilat” modeli, ÇKS verileriyle entegre çalışarak üreticilere hızlı ve şeffaf finansman sağlıyor. Bu yenilikçi yaklaşım, tarımın sürdürülebilirliğini ve kırsal kalkınmayı destekliyor.

Kuraklık, küresel krizler ve artan girdi maliyetleri... Tarım sektörü son yıllarda yalnızca doğayla değil, aynı zamanda ekonomik zorluklarla da mücadele ediyor. Türkiye gibi tarımsal üretimin hâlâ stratejik önemde olduğu ülkelerde bu krizlerin etkisi daha da derin hissediliyor. Rekolte kayıpları, gıda güvenliğini tehdit ederken; üreticilerin ayakta kalabilmesi için yalnızca verimlilik değil, aynı zamanda finansal sürdürülebilirlik de öncelik hâline geliyor.

SEZONLUK EKONOMİ, SÜREKLİ FİNANSMAN İHTİYACI

Tarım, doğası gereği sezonsal bir ekonomik yapıya sahip. Ekim ve hasat yılda bir kez gerçekleşiyor; ancak gübre, tohum ve ilaç gibi girdilerin ödemesi peşin olarak yapılıyor. Bu da üretici ile gelir elde ettiği dönem arasındaki süreyi uzatıyor ve çiftçiyi finansal baskı altına alıyor. Bu dengenin sağlanması sadece üretim açısından değil, kırsal kalkınma ve makroekonomik istikrar için de kritik önem taşıyor.

Uzun yıllar boyunca bu alandaki finansman ihtiyacını kamu bankaları karşılarken, son dönemde özel bankalar, fintech girişimleri ve kooperatifler de sürece dâhil olmaya başladı. Üreticiler artık tarım kartları, bayiler ve POS sistemleri gibi kanallar üzerinden girdilerini vadeli alabiliyor. Fakat bu yapının tüm çiftçiler için eşit derecede erişilebilir olduğunu söylemek zor.

FİNANSAL OKURYAZARLIKTA DÜŞÜK FARKINDALIK

Türkiye’de birçok çiftçi hâlâ temel finansal okuryazarlık konusunda eksiklik yaşıyor. Kastamonu Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, eğitim düzeyi yükseldikçe çiftçilerin bankacılık ürünlerine yöneliminde belirgin bir artış olduğunu gösteriyor. FAO raporlarına göre ise finansal okuryazarlık eğitimleri, üreticilerin dijital çözümlere yatırım yapma istekliliğini doğrudan etkiliyor. Ancak bu farkındalık tüm kırsal kesime eşit dağılmış değil. Bu da birçok üreticinin hâlâ geleneksel yöntemlerle ilerlediği, krediye erişimde zorlandığı ve teknolojiye mesafeli durduğu bir tabloyu ortaya koyuyor.

DİJİTALLEŞMEYLE ŞEFFAFLAŞAN KREDİ SÜREÇLERİ

Tarım finansmanındaki en önemli kırılma noktalarından biri, Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) verilerinin Kredi Kayıt Bürosu (KKB) ile entegre çalışmaya başlaması oldu. Bu gelişme sayesinde üreticilerin faaliyet geçmişi, gelir profili ve üretim döngüsü finansal sistem için görünür hâle geldi. Böylece bankalar, geleneksel bireysel ya da ticari kredi prosedürlerinin ötesinde, tarım sektörüne özel skorlama modelleriyle çalışabiliyor. Vadeler ve limitler çiftçinin üretim takvimine uygun olarak şekilleniyor. Özellikle küçük üreticiler için bu, finansmana erişimde büyük bir kolaylık sağlıyor.

KREDİYLE TAHSİLATTA YENİ MODEL

Bu dijital dönüşümün somut örneklerinden biri, Tahsildar ve Fibabanka iş birliğiyle hayata geçirilen “Kredi ile Tahsilat” modeli. Bu sistemde üretici, bayiden alışveriş yaparken sadece bir SMS ile hasat vadeli kredi limitini öğrenebiliyor. Evraksız, kefilsiz ve ipoteksiz başvuru süreci dakikalar içinde tamamlanıyor. Tüm sistem ÇKS verileriyle entegre şekilde çalışıyor, ödeme planı ise üreticinin hasat takvimine göre otomatik olarak hazırlanıyor.

Sistem yalnızca üreticiye değil, bayiye de avantaj sağlıyor. Bayi, tahsilatını anında alırken; üretici, ödemesini hasat dönemine erteleyebiliyor. Böylece her iki taraf da finansal riskleri minimize etmiş oluyor. Tahsildar yalnızca bir kredi aracı değil; aynı zamanda POS sistemlerinden ERP entegrasyonuna kadar uzanan kapsamlı bir dijital tahsilat altyapısı sunuyor. Tüm bu süreçler tek panel üzerinden yönetiliyor; raporlama, stok ve ödeme takibi merkezi bir sistemle yürütülüyor.

GELECEK; SÜRDÜRÜLEBİLİR, DİJİTAL VE ERİŞİLEBİLİR FİNANSMAN İLE MÜMKÜN

Tarımın geleceği yalnızca üretim gücüne değil; üreticinin ihtiyaç duyduğu anda doğru finansmana ulaşabilmesine bağlı. Bugünün çiftçisi, yalnızca tarlada değil; dijital platformlarda da güçlü olmak zorunda. Bu noktada Tahsildar gibi yeni nesil çözümler, çiftçilerin finansmana hızlı, şeffaf ve sürdürülebilir biçimde erişmesini sağlıyor.

Daha kapsayıcı bir yapı için üreticilerin dijital ve finansal okuryazarlığının artırılması, kooperatiflerin dijital platformlara entegrasyonunun güçlendirilmesi ve ÇKS-KKB gibi veri destekli modellerin yaygınlaştırılması gerekiyor. Finansmana erişimdeki bu yeni çağ, yalnızca tarımı değil; kırsal ekonominin tamamını dönüştürme potansiyeline sahip.

Tarımın dijitalleşmesi artık sadece teknolojik bir yenilik değil, aynı zamanda kırsal kalkınmanın ve ekonomik dirençliliğin anahtarı.