Amrutha Dileep Chingoroth
Fiyat Rportörü
S&P Global Commodity Insights
Türk kanatlı sektörü, 2025-26 sezonunda mısır ithalatını güçlü tutacak. Sektör, çoğunluğu Karadeniz tedarikçilerinden olmak üzere 2,5–3,5 milyon ton ithalat öngörüyor. Sıcak ve kurak hava sebebiyle yurtiçi üretim talebin altında kalabilir. Ukrayna ve muhtemelen Rusya menşeli mısırın payı, ihracat politikalarına bağlı olacak.
Türkiye, yeni mısır mahsulünün hasadına Ağustos ayında başladı. Hasat edilen ürünün Eylül ayında piyasaya ulaşması bekleniyor ve bu, ülkenin mısır üretimi için yeni bir sezonun başlangıcını işaret ediyor.
2024-25 sezonunda (Eylül-Ağustos), Türkiye, uygun devlet politikaları ve kanatlı sektörü büyümesi etkisiyle Karadeniz bölgesinden önemli miktarda mısır ithal etti.
2024-25 SEZONUNDA TÜRKİYE’NİN TİCARET AKIŞI
USDA verilerine göre, Türkiye’nin mısır ithalatı 2024-25 sezonunda yaklaşık %45 arttı ve Ukrayna, mısırın birincil kaynağı oldu. S&P Analytics, Türkiye’nin 2024-25 sezonunda mısır ithalatı için öncelikle Ukrayna, Romanya, Rusya, Sırbistan ve Moldova’ya yöneldiğini bildirdi.
Ukrayna Tahıl Birliği verilerine göre, Temmuz itibarıyla Türkiye, Ukrayna mısırının başlıca destinasyonu olup ithalat hacmi yaklaşık 5,5 milyon ton seviyesindeydi. Tüccarlar, bu ithalatın bir kısmının İran’a gönderilmiş olabileceğini düşünüyor.
Türkiye’den bir piyasa kaynağı, “Rusya, mısır için ihracat kotası belirlemediği için dikkat doğal olarak Ukrayna mısırına yöneldi.” diyor.
İç üretimdeki düşüş ve kanatlı sektörünün yem talebindeki artış, ithalatın yükselmesine katkı sağladı. Piyasa kaynakları, Türkiye’nin mısır üretiminin geçen yıl ilk tahminlerin oldukça altında kaldığını belirtti.
Rotel’den emtia brokeri Güneş Birgen, “Türkiye’nin ithal mısıra bağımlılığı arttı ve bu durum yem, nişasta ve gıda işleme sektörlerinde tedarik stratejilerini yeniden şekillendiriyor.” dedi.
MISIR İTHALAT KOTALARI
2024-25 sezonunda, Türkiye piyasasında farklı gümrük seviyelerinde dört mısır ithalat kotası uygulandı. Piyasa katılımcıları, kotaları düşük stoklar sebebiyle iç arzı acilen destekleme ihtiyacı olarak gördü.
Türkiye’den bir başka broker, “Devlet, ithalat kotalarını açma konusunda zamanında bir karar aldı.” diyor. Bir diğer piyasa katılımcısı ekliyor: “İç piyasa fiyatlarındaki ani artışı stabilize etmek için hükümet, yakın zamanda sürpriz olarak 500 bin tonluk bir kota da dahil olmak üzere bir dizi ithalat kotası açıkladı.”
Aynı broker, yeni yıldan sonra muhtemelen 2 milyon ton civarında yeni bir kotanın yürürlüğe gireceğini ve sezon sonuna kadar devam edeceğini öngörüyor.
Bu ithalat kotaları özellikle ithalatçıları destekledi; zira mısırın normal ithalat gümrük vergisi %130 seviyesindeydi. Ancak ithalatçılar, ithalat belgelerinin maliyetinin de bu yıl önemli ölçüde arttığını belirtti. Türkiye’den bir ithalatçı, “İthalat belgesi ve alım fiyatı çok önemli. Şu anda bu belge 25 $’a mal oluyor. Fiyat, Türkiye mısır piyasasına bağlı olarak değişiyor. Son iki yılda bu belgeyi 3,50 $ ile 27 $ arasında aldık.” dedi.
İthalat kotalarının uygulanması, Ukrayna mısırına olan talebin arttığını ve bunun da Ukrayna mısır fiyatlarını yükselttiğini gösteriyor.
Türkiye'nin talebi etkisiyle Platts Ukrayna FOB POC mısır fiyatları.
2025-26 SEZONU MISIR İTHALAT BEKLENTİLERİ
Kanatlı sektöründeki büyümenin, 2025-26 sezonunda mısır ithalatını daha da artırması bekleniyor. Piyasa kaynakları, Türkiye’nin kanatlı sektörünün 2025 boyunca istikrarlı büyüme gösterdiğini ve tavuk eti üretiminin rekor seviyeye ulaşmasının öngörüldüğünü, yıllık %8 artışın güçlü iç talebi yansıttığını belirtiyor.
İstanbul’dan bir piyasa katılımcısı, “Kanatlı sektördeki büyüme, mısır talebinin hafifçe artmasına destek olacak gibi görünüyor.” diyor.
Bu yıl iç üretim geçen sezon seviyesinde olacak ve stok dolulukları da uygun durumda. Bu sebeple, Türkiye mevcut yılla benzer veya ondan daha yüksek miktarda mısır ithal edebilir.
Bölgeden bir tüccar, “Türkiye’nin mısır tüketimi yaklaşık 9-9,5 milyon ton. Ekim beklentilerine göre bu sezon için 8-8,5 milyon ton öngörülmüştü; ancak sıcak ve kuru havaya bağlı olarak bu tahmin 7-7,5 milyon tona düştü. Sonuç olarak, Türkiye fiyat ve kaliteye bağlı olarak Karadeniz ülkelerinden yaklaşık 2,5 milyon ton ithal edebilir.” diyor.
Ayrıca, ithal edilen mısırın menşei büyük ölçüde fiyat ve kaliteye bağlı olacak. Tüccarlar, Ukrayna mısırını Rus mısırına tercih etmenin, Rusya’nın ihracat kotası uygulayıp uygulamamasına bağlı olacağını belirtiyor. Rus mısırı Türkiye’nin sofralık mısır ihtiyacında kritikken, Ukrayna mısırı öncelikli olarak yemlik.
Türkiye'nin menşeine göre mısır ithalatı Eylül 2024-Haziran 2025
Aynı Türkiye’li broker, “Rusya sınırsız mısır ihracatına izin verirse ithalat Ukrayna ve Rusya arasında bölünebilir. Aksi takdirde, Ukrayna muhtemelen ana tedarikçi olmaya devam edecek.” dedi.
Bu arada, Türkiye’den bir yem fabrikası için alım yapan bir isim, “Kalite için Rus menşeli [mısır] tercih ederim,” dedi.
Erser Group CEO’su Koray Tüysüzoğlu, “Yemde mısır tüketiminde bir miktar artış yaşanıyor; arpa açığı ve yerel fiyatlar sebebiyle yem üreticileri arpayı bırakıp mısıra yönelecek.” dedi.
Tüccarlar, Türkiye’nin 2025-26 sezonunda 2,5-3,5 milyon ton arasında mısır ithal etmesini bekliyor.