Türkiye’de yem makineleri imalatı konusunda özel sektörde ilk olma özelliğini taşıyan Yemmak Makine Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1965 yılından bu yana sektöre hizmet veriyor. Feed Planet Dergisi olarak, Yemmak Yönetim Kurulu Üyesi Halil Yırtımcı ile bir araya geldik. 50 bin m2’ye kurulu fabrikalarında 250 kişilik deneyimli kadrosuyla yem sektöründe birçok ilke imza atan Yemmak’ın piyasaya sunduğu makine parçalarının tamamına yakınını kendi tesislerinde ürettiğini söyleyen Yırtımcı, şimdiye kadar Türkiye’de 100’ü aşkın anahtar teslim yem fabrikası kurulumu gerçekleştirdiklerini, 4 kıtada 33 ülkeye ihracat yaptıklarını belirtiyor.

Halil Yırtımcı ile Yemmak’ın hikayesini, ürettiği teknolojik çözümleri, pazardaki yerini, teknik hizmetlerini, yurtdışı yapılanmasını, Endüstri 4.0 ile ilgili çalışmalarını, Ar&Ge yatırımlarını ve gelecek hedeflerini ayrıntılı olarak konuştuk.

Halil Bey, Yemmak olarak yem teknolojileri sektörünün lider markalarından birisiniz. Dilerseniz önce Yemmak’ın hikâyesinden ve bugünkü başarıyı nasıl yakaladığından biraz bahsedelim… Türkiye’deki mevcut yem fabrikalarının yedek parça ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 1965 yılında Rıdvan Kavruk tarafından şirketimizin temelleri atıldı. Aslında şirketimiz sektör itibariyle çok önemli bir yere sahip. Türkiye’de yem makineleri imalatı konusunda özel sektörde ilk olma özelliğini taşıyor. Kurucumuz Rıdvan Kavruk, Eskişehir’de küçük bir atölyede parçalar üreterek yem fabrikalarına hizmet vermeye başlıyor. 1960’lı yıllarda ağırlıklı olarak yem fabrikaları devletin tekelindeydi. Rıdvan Bey, özel sektörün önünün açılmasıyla birlikte Bandırma’da kurulacak Türkiye’nin ilk modern yem fabrikası için Banvit ile görüşmeye gelir. Esas hikâye de burada başlar. Banvit ile birlikte yurtdışına çıkıp teknolojileri inceledikten sonra Türkiye’ye dönerler. Rıdvan Bey döndüklerinde Bandırma’ya yerleşir ve fabrikayı yapmak üzere küçük bir atölye kiralar. Böylece 1970 yılında fabrikanın temelleri atılır.

Türkiye’de üretilen ilk pelet presi, ilk çekiçli değirmen bu fabrikada üretilir. Kısıtlı imkânlara, üretim teknolojilerindeki yetersizliğe rağmen proje başarı ile devreye alınır. O zamanlarda bile yem fabrikasını yapan kadronun çoğu mühendislerden oluşmaktaydı. Mühendisliğe ve teknik altyapıya önem veren vizyonumuz o zamanlardan gelir. Banvit projesi başarı ile sonuçlandıktan sonra, pazardaki talebin artmasına paralel olarak firmamızın satış grafiği hızlanır. Sektörün makine konusunda dışa bağımlılığı son bulur. 1980’lı yıllarda Bandırma’daki 20 bin m2’lik yeni yerine taşındıktan sonra fabrikamızın üretim kapasitesi arttırılır ve Yemmak, sektörün lider üreticisi haline gelir.

Şuanda Türkiye’de kurulan en büyük yem fabrikalarının tamamında Yemmak’ın imzası var. 2000 yılında ilk ihracatımızı Yunanistan’a yaptık. Bugün üretimimizin yüzde 70’ini ihraç ediyoruz. Ulusal pazardaki payımız günden güne artıyor. Ortadoğu ve Rusya’daki en büyük yem fabrikası Yemmak tarafından kuruldu. Günümüzde, 50 bin m2’ye kurulu fabrikamızda 250 kişilik deneyimli kadromuzla, 50 yılı aşkın tecrübemizle sektörümüze gururla hizmet vermekteyiz. Kurulduğumuzdan bu yana, geleceği düşünerek, bugünün yenilikçi teknolojilerini müşterilerimize sunmamızın başarımızın temelini oluşturduğunu düşünüyorum.

Yemmak’ın birebir ürettiği teknolojik çözümlerden biraz bahseder misiniz? Müşterilerinize anahtar teslim çözümler sunduğunuzu biliyoruz ancak Yemmak çatısı altında üretimi yapılan teknolojiler nelerdir? Öncelikli olarak şunu söylemeliyim ki, ürettiğimiz makine parçalarının tamamına yakını tesislerimizde üretiliyor. Dışa olan bağımlılığımızı minimize ettik. Teknolojik yatırımlarımızı buna göre ayarladık.

Proses çözümlerinde geniş bir portföyümüz var. Anahtar teslim kanatlı, ruminat, balık, karides, kedi-köpek yemi tesisleri, rendering üniteleri, premix tesisleri, full-fat soya üretim fabrikaları, flake yem tesisleri, kimya sektörü için özel makineler, odun peletleme tesisleri (biomass) gibi birçok alanda teknolojik çözümlerimiz var.

Özellikle ekstrüzyon teknolojisinde önemli yollar kat ettik. Full-fat soya tesisleri için tasarlanan extruder makinesinin Türkiye’deki ilk üreticisi olmakla birlikte, Tübitak desteğiyle ürettiğimiz balık yemi üretiminde kullanılan extruder makinesinin de Türkiye’deki ilk üreticisi olduk. Kedi-köpek ve balık yemlerinde extruder ve kurutucu dahil prosesin tamamını üretebilecek duruma geldik.

Bunlara ek olarak; proje danışmanlığı ve mühendislik hizmetimizi, tüm proje sürecinin yönetimi; optimum arazi ve bina yerleşimi; kaliteli, ekonomik ve kullanıcı dostu proses makine ve sistemleri kapsamında gerçekleştiriyoruz.

Kendi bünyemizde bulunan otomasyon bölümü ile tüm yem fabrikaları, kimya ve hayvansal atık işleme tesisleri ile biomass üretimi alanlarında, işletmenin tam otomasyonla devreye alınmasını sağlıyoruz. MMC panoları tasarım ve imalatı, SCADA sistemleri, PLC programlaması ve kablo ve tava tesisatlarının montajına kadar tüm süreci kendi bünyemizde yapabiliyoruz.

Modernizasyon çalışmalarımızla da yeni kurulacak tesis ve fabrikaların yanı sıra mevcut işletmelerin teknolojilerini de günümüz ihtiyaçlarına uygun olarak modernize ediyoruz.

Üretimini yaptığımız başlıca ürün grupları, hammadde alım ve temizleme üniteleri; katı sıvı hammaddeler için depolama çözümleri, öğütücüler, karıştırıcı sistemleri, harmanlama üniteleri, peletleme teknolojileri, tartma ve torbalama makineleri, taşıyıcı ekipmanlar, tahıl depolama sistemleri, rendering ekipmanları, elektrik güç ve kontrol panoları ve otomasyon sistemleridir.

Yemmak, yem değirmenciliği endüstrisinde nerede duruyor? Kuruluşunuzdan bu yana kaç ülkeye ulaştığınızı ve kaç anahtar teslimi yem fabrikası kurduğunuzu söyleyebilir misiniz? Sektörde öncü firma olmamız sebebiyle bugün Türkiye’deki en büyük üreticiyiz. Türkiye’de 100’ü aşkın anahtar teslim yem fabrikası kurulumu gerçekleştirdik. Bugün, 4 kıtada 33 ülkeye ihracat yapıyoruz. Üretimimizin yüzde 70’ini Kanada, Almanya, Panama, İsveç, Mısır, İran, Irak, İsrail ve diğer Ortadoğu ülkeleri; Afrika ülkeleri, Azerbaycan, Türkmenistan ve diğer Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile Rusya ve Ukrayna’dan oluşan bölgelere ihraç ediyoruz.

Yurtdışındaki yapılanmanız hakkında neler söyleyebilirsiniz? Yurtdışında temsilciliklerinizin, ortaklıklarınızın ya da ofislerinizin olduğu ülkeler hangileri? Teknik destek ve eğitim gibi konularda yurtdışındaki müşterilerinize nasıl hizmet veriyorsunuz? Yurtdışında temsilcilerimiz vasıtasıyla çalışıyoruz. Temsilcilerimizle yakın ve uzun süreli ilişkiler çerçevesinde yapılanmamızı sürdürüyoruz. Temsilcilerimiz ihracat ekibimizdeki bölge sorumlularıyla beraber müşterilere hizmet veriyor. Mısır, İran, Cezayir, Özbekistan, Tunus, Suudi Arabistan, Filipinler, Güney Afrika, Pakistan, Vietnam gibi birçok ülkede temsilcilerimiz yer alıyor. Avrupa’daki pazarlama faaliyetlerimiz için ise dünyanın önde gelen pelet diski üreticisi Graff firması ile ortaklık kurduk ve Almanya’daki ofisimizi 2016 yılında açtık. İlerleyen dönemlerde kuvvetli olduğumuz birçok pazarlarda kendi ofisimizi açarak hem bölgeye daha iyi hizmet ve servis verebilmek hem de bölge kültürüne daha iyi uyum sağlayarak müşteri memnuniyetini artırmak istiyoruz. Bu konudaki çalışmalarımız devam ediyor.

Hızla gelişen teknoloji olanakları sayesinde, şimdilerde yeni bir sanayi devrimi olan Endüstri 4.0'ın başlangıcındayız. Yemmak’ın Endüstri 4.0 ile ilgili ciddi çalışmaları olduğunu biliyoruz. Bununla ilgili bize neler söyleyebilirsiniz? Sizce, endüstri 4.0 ile birlikte hangi avantajlara ulaşılacak? 4. Sanayi Devrimi, aslında bizler için yeni bir kelime gibi gözükse de 2011 yılında Almanya Hannover fuarında kullanılmış bir ifadedir. Artan rekabet koşulları arasında, rekabet üstünlüklerini devam ettirebilmek ve korumak adına yapılan stratejik ve teknolojik geliştirmeler diyebiliriz. Hedefi, yeni yazılım ve donanımlarla maliyeti düşürmek, enerji tasarrufu sağlamak, az ısı harcayan sistemler oluşturmak ve bu sistemleri internet tabanlı mobil cihazlarla uyumlu hale getirerek üretim sürecini an ve an kontrol edebilmek ve optimize edebilmektir. Yani bir nevi ‘Akıllı Fabrikalar’ yapabilmektir.

Yemmak olarak akıllı fabrikalar konusunda ciddi çalışmalar yaptık. Otomasyon bölümümüz, fabrika otomasyonu konusunda Mitsubishi Electric’in iş ortağıdır. Mitsubishi Electric’in fabrika otomasyon ürün ve hizmetleriyle, Sanayi 4.0’a uyumlu Dijital Fabrika Altyapı çözümleri geliştiriyoruz. Türkiye’nin en büyük fabrikalarını 2-3 kişi ile yönetilebilir hale getirdik.

Artık hammaddelerin fabrika girişinden kalite kontrolüne, paketlenmesinden servis araçlarına doldurulmasına kadarki tüm süreçleri, tek bir ekrandan kontrol edebiliyor ve gerekli durumlarda müdahalede bulunabiliyoruz. Veri akışını en hızlı şekilde raporlayarak kullanıcın önüne getirebiliyoruz. Üretimde sorunları ya da dar boğazları anlık tespit edebiliyor ve hemen müdahale edebiliyoruz. Geliştirdiğimiz mobil uygulama sayesinde dünyanın neresinde olursanız olun, fabrikanızın tüm veri akışına ulaşabiliyor, dilerseniz müdahale edebiliyorsunuz.

Ar-Ge çalışmalarınızda hangi konular üzerine yoğunlaştığınızı anlatabilir misiniz? AR-GE çalışmalarına büyük önem veriyoruz. Şu anda üzerinde durduğumuz en önemli işlerimizden biri yenilenebilir enerji kaynaklarının değerlendirilmesi (biomass). Çünkü günümüzde yüksek enerji maliyetleri ve küresel ısınma, dünya çapında problem olmaktadır. Şirketimiz şu an orman atıkları, ahşap toz ve talaşları ile üretim fazlası masif atıkları gibi birçok atığı, alternatif enerji yakıtı haline getirmek için çalışmalar yapıyor. Ortaya çıkan ürün, endüstriyel pelet kazanlarında yanarak hem çevreye hem de Kyoto protokolüne uygun bir alternatif enerji kaynağı oluyor. Aynı zamanda ekonomiye de katkı sağlıyor. Dünyada çok yaygın olarak kullanılan bu sistemlerin kısa zaman içinde Türkiye’de de artmaya başlayacağına inanıyoruz.

Biraz da son geliştirdiğiniz yeniliklerden ve bu yeniliklerin endüstriye sağladığı artılardan, kazanımlardan bahseder misiniz? Önümüzdeki süreçte yem üreticileriyle buluşturmak istediğiniz yeni teknolojiler neler? Yeni bir hizmet olarak, daha önce bahsettiğim üzere Sanayi 4.0 çalışmalarına yoğunlaştık. Müşterilerimizin Sanayi 4.0’a uyumlu hale gelmesini kolaylaştırmak için Yemmak IQ adıyla bir mobil uygulama geliştiriyoruz. Özetlemek gerekirse, Yemmak IQ mobil uygulamamız ile müşteriler almış oldukları fabrikaların akışını anlık izleyebilecekler ve anlık üretim raporlarını, saatlik üretim kapasitelerini, enerji tüketimlerini takip edecekler ve hatta istenildiği takdirde müdahale edebilecekler. Orta vadede ise istenilen herhangi bir rapor, istenilen saatte cep telefonuna bilgi olarak iletilecek. Yani fabrikaları yaşıyor olacaklar. Android için uygulamamız yayınlandı. Windows ve Apple için de uygulamamızın yapım aşamaları devam ediyor. Yaptığımız bu uygulamalar ve geliştirmeler, fabrikalardaki insani hataların önüne geçmeyi ve tam anlamıyla akıllı fabrika statüsü yaratmayı sağlıyor.

2016 yılında lansmanını yaptığımız, teknolojik gelişme sağladığımız Otomatik Rule Ayarlı Pelet Presiyle, enerji maliyetini düşürerek üretim duruşlarını minimize ettik. Bu sayede kullanıcı zamandan tasarruf sağlayarak, işletme giderlerini azaltabilecek. Ayrıca disk değişimlerindeki süreyi azaltarak zamandan tasarruf edecek.

Bir diğer lansmanını yaptığımız makinemiz, balık yemlerinde kullanılan en önemli proses makinelerinden biri olan extruder. Bu makinemizi de müşterilerimizle buluşturduk.

Bir üretici, teknolojisini yenilemek ya da yeni bir fabrika kurmak için sizi tercih ettiğinde ne gibi avantajlar ve artılar elde edecektir? Kısacası yem üreticilerine neler vaat ediyorsunuz? Her şeyden önce Yemmak kurulduğu günden beri kendini bu sektöre hizmet vermeye adamış bir firmadır. Bütün yatırımlarımızı sadece bu alanda yaptık. Dolayısıyla yaptığımız işi daha iyi yapabilmek adına sürekli çalışıyoruz. Teknolojiyi en yakından takip ediyor ve uygulamaya çalışıyoruz. Makine parçalarını otomatik üretebilecek yatırımlar yaparak üretim hatalarını en aza indirdik.

İşimiz itibariyle biz müşterilerimize sadece makine satmıyoruz. Sonrasında da hizmet vermeye devam ettiğimiz için uzun vadede bir aile gibi oluyoruz. Dolayısıyla müşteri memnuniyeti bizim için her şeyden önemli. Fabrikamızı 24 saat boyunca parça tedariği konusunda hizmete açık. Müşterilerimiz için özel stoklar tutuyor ve istedikleri zaman servise hazır hale getirebiliyoruz. Firmamız bu anlamda çok esnek bir yapıya sahip.

Günümüz rekabet koşullarında makine üretmek kadar projeyi profesyonelce yönetebilmek de çok önemli. Proje ofisimiz yatırım süresince sahayı anlık denetliyor, hazırladığımız raporlarla yatırımcıyı sürekli bilgilendiriyoruz. Beraber çalışarak projeyi kusursuz uygulamaya gayret gösteriyoruz.

Avrupa standartlarında sunduğumuz teknolojiyi optimum maliyetle sunuyoruz. Düşük enerji maliyeti, enerjinin önemini her geçen gün anladığımız bu dönemde bizim için önemli unsurlardan biri.

Otomasyon konusundaki mükemmeliyetçi yaklaşımız ise bizi farklılaştırıyor. Sunduğumuz ürün ve hizmetlere ek olarak yeni mobil uygulamamız sayesinde fabrika sahipleri ve yöneticileri, fabrikanın tüm akışını gözlemleyebilecek, müdahale edebilecek ve günlük/aylık raporlar alarak analiz yapabilecek. Bu sayede zamanı efektif kullanarak, verimliliği artırmak için interaktif (etkileşimli) bir ortama sahip olacaklar.

Biraz da Yemmak’ın gelecekle ilgili hedef ve planlarından biraz bahseder misiniz? Dünya yem pazarının geleceğini ve bu pazarda gelecekteki rolünüzü nasıl görüyorsunuz? Dünyadaki yem pazarına kısaca bakacak olursak; 2016 yılında ilk defa dünyada yem üretimi 1 milyar tonu aşmış durumda. Geçen yıla oranla yüzde 4’lük bir artış, 5 yıllık performansa baktığımızda yüzde 20’lik bir artış var. Sürekli artan nüfusa paralel olarak besin ihtiyacını karşılamak için yem endüstrisine olan ihtiyaç her geçen gün artıyor.

Özellikle dünyada kültür balıkçılığında şuanda yükselen bir trend var. Geçen yıla oranla yem üretimi büyüme oranı yüzde 15 civarlarında. Türkiye de balık yemi üretiminde listelerde üst sıralarda yer alıyor. Türkiye’deki balık yemi fabrikalarının yüzde 90’ı Yemmak tarafından kuruldu. Global pazardaki payımızı da artırabilmek adına çalışmalarız devam ediyor.

Yemmak olarak ülkemiz, yakın çevremiz ve Uzak Doğu öncelikli pazarlarımız. Bugün Amerika ve Çin’in toplam yem üretimi dünya yem üretiminin üçte birini oluşturuyor. Bu pazarlarda da satışlarımızı artırmayı hedefliyoruz.

Gelecekte de, büyümemizi geliştirecek proje çözümlerini tek merkezden yöneten üretici olarak bütünleşik yapımızı koruyacağız. Türkiye’nin sektördeki global markası hedefimizle, dünya liderlerinin kalitesini optimum maliyet ile sunmayı sürdüreceğiz. Fabrikaları son birim yararı üreten yapılara dönüştürme misyonuyla; çevreye saygılı, sürdürülebilir, yenilikçi teknolojilerle vizyonumuzu her geçen gün daha da genişleterek, üretimi yeniden şekillendirme hedefiyle çalışacağız.