Kanola, kolzanın ıslahı sonucu elde edilmiş, erüsik asit ve glukosinolat ihtiva etmeyen bir bitki türüdür. Erüsik asit ve glukosinolatın insan ve hayvan sağlığı açısından zararlı olması, bu bitkinin ekiminin 1979 yılında Türkiye’de yasaklanmasına neden olmuştur. Ancak yapılan ıslah çalışmaları neticesinde eskiden kolza olarak isimlendirilen çeşitlerdeki yüzde 45-50 oranındaki erüsik asit içeriğinin yüzde 0 düzeyine düşürülmesi, kolzanın bitkisel yağ ihtiyacı için yeniden üretime alınmasını sağlamıştır.
Kanolanın ilk önce Kanada’da geliştirilmesinden dolayı, ona İngilizce "Canadian Oil Low Acid" (düşük asitli Kanada yağı) sözcüklerinden türeme, "kanola" adı verilmiştir. Kanola, kışlık ve yazlık olmak üzere iki fizyolojik döneme sahip bir yağ bitkisidir. Kanola, tanesinde bulunan %38-50 yağ ve %16-24 protein içeriği ile önemli bir yağ bitkisidir. Gıda sanayiinde, nötr özelliği nedeniyle kızartma veya konserve yağı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca biodizel üretiminde ve yem hammaddesi olarak da kullanılmaktadır.
DÜNYA KANOLA ÜRETİMİ VE ÜRETİCİ ÜLKELER
ABD Tarım Bakanlığı Dış Tarım Servisi (USDA FAS) verilerine göre; 2014/15 sezonunda 71,442 milyon ton olan dünya kanola üretimi, 2015/16 sezonunda 70,241 milyon tona düşmüştür; 2016/17 sezonunda ise düşmeye devam ederek 68,515 milyon ton seviyesinde gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Dünyanın en büyük kanola üreticisi AB ülkeleridir. USDA verilerine göre 2014/15 sezonunda 71,442 milyon ton olan dünya kanola üretiminin 24,575 milyon tonluk önemli bir kısmı AB ülkeleri tarafından gerçekleştirilmiştir. AB ülkelerinden sonra ikinci büyük üretici Kanada’dır. Aynı sezonda Kanada 16,410 milyon tonluk kanola üretimi gerçekleştirmiştir. 2014/15 sezonu verilerine göre dünya kanola üretiminde AB ülkeleri ve Kanada’yı 14,772 milyon tonla Çin, 5,080 milyon tonla Hindistan takip etmektedir.
2015/16 sezonunda AB ülkeleri 22,195 milyon ton kanola üretimi gerçekleştirmiştir ve bu miktarı 2016/17 sezonunda 20,100 milyon tona yükselttiği tahmin edilmektedir. Dünya kanola üretiminde ikinci sırada gelen Kanada’nın ise 2015/16 sezonundaki 18,377 milyon tonluk üretimini 2016/17 sezonunda 18,500 milyon tona çıkardığı tahmin edilmektedir. 2015/16 sezonunda 14,931 milyon ton kanola üreten Çin’in, 2016/17 sezonunda ise 13,500 milyon ton üretim gerçekleştirdiği tahmin edilmektedir. Çin’in hemen arkasından gelen ve 2015/16 sezonunda 5,920 milyon ton üretim yapan Hindistan’ın, 2016/17 sezonunda ise 6,950 milyon tonluk kanola üretimi gerçekleştirdiği tahmin edilmektedir.
DÜNYA KANOLA TÜKETİMİ VE TÜKETİCİ ÜLKELER
USDA verilerine göre 2014/15 sezonunda 70,645 milyon ton olan dünya kanola tüketimi, 2015/16 sezonunda 70,777 milyon tona ulaşmıştır; 2016/17 sezonunda ise 70,390 milyon tona gerilediği tahmin edilmektedir. 2014/15 sezonu verilerine göre kanola tüketiminde AB ülkeleri, 26,315 milyon tonla ilk sırada yer almaktadır. AB ülkelerini 18,9 milyon tonla Çin, 7,737 milyon tonla Kanada, 5,040 milyon tonla Hindistan, 2,478 milyon tonla Japonya takip etmektedir. 2015/16 sezonu verilerine göre AB ülkelerinin 25,220 milyon ton, Çin’in 19,100 milyon ton, Kanada’nın 8,726 milyon ton, Hindistan’ın 5,930 milyon ton ve Janponya’nın 2,4 milyon ton kanola tüketimi gerçekleştirdiği tahmin edilmektedir. 2016/17 verilerine göreyse, AB ülkeleri 24,500 milyon ton, Çin 17,200 milyon ton, Kanada 9,4 milyon ton, Hindistan 6,8 milyon ton ve Japonya 2,455 milyon ton kanola tüketimi gerçekleştirmiştir.
DÜNYA KANOLA KÜSPESİ ÜRETİMİ VE ÜRETİCİ ÜLKELER
Dünya kanola küspesi üretimi 2014/15 sezonunda 39,091 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. 2015/16 sezonunda 39,317 milyon tona yükselen üretimin 2016/17 sezonunda 38,748 milyon ton olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Kanola küspesi üretiminde ilk sırada gelen ülke, tıpkı kanolada olduğu gibi yine AB ülkeleridir. 2014/15 sezonunda 14,458 milyon ton üretim gerçekleştiren AB ülkeleri, bu miktarı 2015/16 sezonunda 13,862 milyon tona yükseltmiştir. 2016/17 sezonunda AB ülkelerinin 13,452 milyon ton kanola küspesi üretimi gerçekleştirdiği tahmin edilmektedir. AB ülkelerinin hemen ardından ikinci sırayı alan Çin, 2014/15 sezonunda 10,890 milyon ton, 2015/16 sezonunda ise 11 milyon ton kanola küspesi üretimi gerçekleştirmiştir. Çin’in 2016/17 sezonunda kanola küspesi üretimini 9 milyon tona düşürdüğü tahmin edilmektedir. Üretimde üçüncü sırayı alan Kanada ülkeleriyse 2014/15 sezonunda 4,150 milyon ton, 2015/16 sezonunda ise 4,665 milyon ton üretim gerçekleştirmiştir. 2016/17 sezonunda Kanada’nın 5,050 milyon ton kanola küspesi ürettiği tahmin edilmektedir. 2014/15 sezonunda Hindistan’ın 2,507 milyon ton, Japonya’nın ise 1,375 milyon ton kanola küspesi ürettiği kaydedilmiş, bu miktarlar 2015/16 sezonunda sırasıyla 2,985 milyon ton ve 1,343 milyon ton olarak işlenmiştir. 2016/17 sezonunda Hindistan’ın 3,403 milyon ton, Japonya’nın ise 1,360 milyon ton kanola küspesi ürettiği tahmin edilmektedir.
DÜNYA KANOLA KÜSPESİ TÜKETİMİ VE TÜKETİCİ ÜLKELER
Dünya kanola küspesi tüketimi de üretimde ilk sıralarda yer alan ülkelerde yoğunlaşmaktadır. 2014/16 sezonunda 39,243 milyon ton olan dünya kanola küspesi tüketiminin 14,450 milyon tonunu AB ülkeleri, 11,032 milyon tonunu Çin, 1,6 milyon tonunu Hindistan tüketmiştir. 2015/16 sezonunda ise 39,224 milyon ton olan dünya kanola küspesi tüketiminin 13,800 milyon tonu AB ülkelerine, 11,254 milyon tonu Çin’e, 2,600 milyon tonu ise Hindistan’a aittir. 2016/17 sezonunda ise 38,426 milyon ton kanola küspesi tüketildiği tahmin edilmektedir. 38,426 milyon tonluk üretimin 13,250 milyon tonunun AB ülkeleri, 10,229 milyon tonunun Çin ve 3 milyon tonunun Hindistan tarafından tüketildiği tahmin edilmektedir.
DÜNYA KANOLA TİCARETİ
USDA’nın verilerine göre dünya ticaretine konu olan kanola miktarı 14 milyon tonu geçmiştir. 2014/15 sezonunda 14,316 milyon ton olan dünya kanola ithalatının 4,591 milyon tonu tek başına Çin tarafından gerçekleştirilmiştir. Dünya kanola ithalatında Çin’i 2,317 milyon tonla AB ülkeleri, 2,489 milyon tonla Japonya takip etmektedir. 2015/16 sezonunda ise 14,505 milyon ton olan kanola ithalatının 4,011 milyon tonu Çin tarafından gerçekleştirilmiştir. Çin’i 3,494 milyon tonla AB ülkeleri, 2,387 milyon tonla Japonya takip etmektedir. 2016/17 sezonunda ise dünya kanola ithalatının 14,772 milyon ton olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. 2016/17 sezonunda Çin’in 3,600 milyon ton, AB ülkelerinin 3,800 milyon ton, Japonya’nın 2,450 milyon ton kanola ithalatı gerçekleştirdiği tahmin edilmektedir.
2014/15 sezonunda 15,098 milyon ton olan kanola ihracatının 9,216 milyon tonu tek başına Kanada tarafından gerçekleştirilmiştir. Dünya kanola ihracatında Kanada’yı 588 bin tonla AB ülkeleri takip etmektedir. 2015/16 sezonunda ise 14,378 milyon ton olan kanola ihracatının 10,282 milyon tonu Kanada tarafından gerçekleştirilmiştir. Kanada’yı 344 bin tonla AB ülkeleri takip etmektedir. 2016/17 sezonunda ise dünya kanola ihracatının 14,559 milyon ton olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. 2016/17 sezonunda Kanada’nın 9,800 milyon ton, AB ülkelerinin 350 bin ton kanola ihracatı gerçekleştirdiği tahmin edilmektedir.
DÜNYA KANOLA KÜSPESİ TİCARETİ
USDA’nın verilerine göre dünya ticaretine konu olan kanola küspesi miktarı 5 milyon tonu geçmiştir. 2014/15 sezonunda 5,992 milyon ton olan dünya kanola küspesi ithalatının 453 bin tonu tek başına AB ülkeleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Dünya kanola küspesi ithalatında AB ülkelerini 142 bin tonla Çin takip etmektedir. 2015/16 sezonunda ise 5,715 milyon ton olan kanola küspesi ithalatının 409 bin tonu AB ülkeleri tarafından gerçekleştirilmiştir. AB ülkelerini 359 bin tonla Çin takip etmektedir. 2016/17 sezonunda ise dünya kanola küspesi ithalatının 5,576 milyon ton olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. 2016/17 sezonunda AB ülkelerinin 250 bin ton, Çin’in 400 bin ton kanola küspesi ithalatı gerçekleştirdiği tahmin edilmektedir.
2014/15 sezonunda 6,068 milyon ton olan dünya kanola küspesi ihracatının 3,638 milyon tonu tek başına Kanada tarafından gerçekleştirilmiştir. Dünya kanola küspesi ihracatında Kanada’yı 1,059 milyon tonla Hindistan, 414 bin tonla AB ülkeleri takip etmektedir. 2015/16 sezonunda ise 5,686 milyon ton olan kanola küspesi ihracatının 4,104 milyon tonu Kanada tarafından gerçekleştirilmiştir. Kanada’yı 469 bin tonla AB ülkeleri, 291 bin tonla Hindistan, 114 bin tonla Çin takip etmektedir. 2016/17 sezonunda ise dünya kanola küspesi ihracatının 5,8 milyon ton olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. 2016/17 sezonunda Kanada’nın 4,430 milyon ton, AB ülkelerinin 450 bin ton, Hindistan’ın 350 bin ton kanola küspesi ihracatı gerçekleştirdiği tahmin edilmektedir.