1954’ten beri tahıl proses teknolojilerinde dünya liderleri arasında yer alan Alapala, dünya çapında kurduğu yüksek kapasiteli anahtar teslim projeleri ile özellikle her türlü tahıl unu, makarna ve yem proses teknolojileri konularında öne çıkıyor. 4 kıtada ve 120´den fazla ülkede sahip olduğu 1.000´den fazla anahtar teslim proje referansı ile gıda endüstrisinde entegre tesisler kurma hedefini de başarı ile gerçekleştiren Alapala, son dönemde yem proses teknolojilerine yaptığı yeni yatırımlarla Alapala Feed Tech markası ile pazar payını genişletiyor.

Gopal URANGAPULI
Alapala Feed Tech
Yem Teknolojileri Yöneticisi

Yem üretme sürecinin çok zorlu aşamalarla dolu olduğu bilinen bir gerçek. Bu yüzden yüksek kalitede besleyici hayvan yemi üretebilmek için, pek çok parametrenin titizlikle ele alınması gerekiyor.

Yem fabrikalarında göz önünde tutulması gereken temel prensipler; kontaminasyonun engellenmesi, doğru projelendirme ve doğru makine seçimi, güvenlik, esneklik, yüksek verimlilik, tavlama, sterilizasyon ve takip edilebilirlik olarak sıralanabilir. Tüm bu prensipler, ileri teknolojiler ile desteklenerek üretimde ve sektörde inovatif gelişmeler sağlanabilmektedir.

Şimdi termal tavlama/şartlandırma, peletleme/mekanik sıkıştırma, pellet soğutma, granülasyon, eleme ve peletleme sonrası sıvı ekleme proseslerine bir göz atalım.

TERMAL TAVLAMA/ŞARTLANDIRMA PROSESİ

Termal tavlama ya da diğer adı ile şartlandırma prosesi, yemin içindeki nişastanın jelatinize olması ve patojen mikroorganizmaların yok edilmesini sağlar. Jelatinizasyon prosesine etki eden faktörler:  partikül boyutları, nem, doymuş buhar kalitesi, kondisyoner hızı, kondisyonerde kalma süresi, proses sırasında minimum ısı kaybı ve İlk giren ilk çıkar metodu ile yemin taşınmasıdır.

PELETLEME/MEKANİK SIKIŞTIRMA PROSESİ

Peletlemenin amacı, kondisyonerde tavlanan toz yemi mekanik olarak sıkıştırmaktır. Peletler bıçaklar yardımı ile istenen boyutta kesilir ve soğutucuya gönderilir. Buhar verilerek jelatinizasyon sağlanır ve Salmonella bakterisinden yem arındırılır. Pelet presi aksesuarlarının uygun seçimi çok önemlidir. Örneğin disk delik çapı, delik boyu, sıkıştırma oranı, rulo tipi, motor gücü, disk çevresel hızı, buhar tesisatının doğru hesaplanması gibi. Bunun dışında pelet presinin performansı yoğunluk, nişasta seviyesi, protein, yağ, seliloz, yemin bağlayıcılığı ve kullanılan bağlayıcılar, pelet sertliği ve pelet çapı ile yakından ilgilidir.

PELET SOĞUTMA PROSESİ

Soğutma işleminin temel amacı fazla nemi peletten almak ve peleti ortam sıcaklığına kadar soğutmaktır. Bu sayede küf oluşmasının önlenmesi, uzun süre muhafaza edilebilme, peletlerin kırılmasının önlenmesi gibi avantajlar sağlanır. İyi bir soğutma işleminin gerçekleşmesi için soğutucuda kalma süresi, peletin çapı, peleti oluşturan partiküllerin eşitliği, yağ ve nem miktarı önemlidir.

GRANÜLASYON PROSESİ

Granülasyon prosesi civcivlerin daha kolay yemesi için peletleri daha ufak parçalar bölme işlemidir. Granülasyonu etkileyen faktörler pelet çapı, nem, vals çapı, vals hızı, valslerin aralığı ve vals topları üzerindeki dişlerin açıları ve adedidir.

ELEME PROSESİ

Eleme prosesi peletlerin tozdan arınmasını sağlamak, topaklanmış parçaların dağıtılarak tekrar pelet presine geri döndürülmesini sağlamaktır. Pelet eleğinin açısı, elek alanı, elek vibrasyon frekansı, nem ve peletteki toz seviyesi belirleyicidir.

PELETLEME SONRASI SIVI EKLEME (PPA) PROSESİ

Bu prosesin temel amacı, nihai ürüne parti bazlı veya sürekli proses yöntemiyle daha fazla sıvı (%15’e kadar) ilave etmektir. Avantajları: İyileştirilmiş pelet kalitesi ve daha az ince tane, ısıya duyarlı maddelerin eklenmesi durumunda stabilite kaybını önleme, yüksek karlılık sağlama, düşük çapraz bulaşma riskidir. Rotor hızı, paddle açısı, nozul tipi, tambur hacmi ve tamburda kalma süresi önemli faktörlerdir.

SONUÇ

Termal tavlamadan pelet sonrası sıvı ekleme prosesine kadar olan tüm peletleme prosesini kavramak ve optimize etmek, kaliteli, güvenli ve besin değerleri bakımından dengeli peletler üretmek açısından esastır. Prosesin verimliliğini, ürün kalitesini ve hayvan sağlığını garanti altına almak adına yem üreticileri pelet üretim prosesini etkileyen tüm faktörleri göz önünde bulundurmalıdır.